Βήχας στα παιδιά - πότε είναι επικίνδυνος;

Πολλοί γονείς φέρνουν το παιδί στο ιατρείο και με ρωτούν τι μπορούν να κάνουν για να το βοηθήσουν να απαλλαγεί από έναν ενοχλητικό βήχα.

Ωστόσο, για να μου κάνουν αυτή την ερώτηση, έπρεπε πρώτα να έρθουν στο ιατρείο, ώστε να μπορέσουμε να αποσαφηνίσουμε μια πολύ πιο σημαντική ερώτηση:

Ο βήχας αυτός είναι κάτι το επικίνδυνο;

Σίγουρα θα έχεις αντιληφθεί πως με ενδιαφέρει βαθύτατα να βοηθώ τους γονείς να σκέπτονται και να δρουν ήρεμοι, ενημερωμένοι και ανεξάρτητοι σε μεγάλο βαθμό από άλλους, όταν τα παιδιά τους περνούν τις καθημερινές αρρώστιες.

Ο στόχος μου είναι να μπορείς να αποφασίσεις εσύ στο σπίτι: «Μπορώ να δώσω ένα σιρόπι, να κάνω ένα μασάζ ή ένα επίθεμα στο στήθος, ή πρέπει να πάω στο γιατρό επειδή έχω την εντύπωση ότι κάτι δεν πάει καλά;».

Αλλά πώς να αξιολογήσεις εσύ σαν γονέας σωστά τον βήχα του παιδιού σου; Αφού ΔΕΝ ΕΙΣΑΙ ΓΙΑΤΡΟΣ!!! 😱

Σωστά;

Σωστά. Δεν είσαι γιατρός.

Και όμως, σε πολλές περιπτώσεις μπορούν θαυμάσια και οι γονείς να αξιολογήσουν την επικινδυνότητα, επειδή έχουν έναντι των άλλων ένα ασύγκριτο πλεονέκτημα.

Επιμένω πως αν βάλει κανείς εμένα και εσένα (τη μητέρα) σε ένα δωμάτιο με το παιδί σου που σιγά-σιγά αρρωσταίνει, εσύ θα το αντιληφθείς πρώτη και όχι εγώ, παρά το ότι αναμφισβήτητα έχω πολύ μεγαλύτερη στις παιδικές ασθένειες από εσένα.

Το ασύγκριτο πλεονέκτημά σου είναι το εξής: όσο αφορά το δικό σου παιδί, η εμπειρία σου υπερβαίνει μακράν την εμπειρία του κάθε παιδιάτρου. Το γνωρίζεις (κυριολεκτικά) ΟΛΗ του τη ζωή, βασικά το γνώριζες ακόμα και σαν έμβρυο. Ξέρεις πώς αναπνέει, πώς κινείται, πώς μιλάει, πώς παίζει και πώς κοιμάται όταν είναι καλά στην υγεία του. Κάθε παρέκκλιση από αυτό είναι κάτι που θα αντιληφθείς, εφόσον το παρατηρήσεις προσεκτικά. 🤔

Επαναλαμβάνω λοιπόν: Γνωρίζεις το παιδί σου καλύτερα από κάθε άλλον στον κόσμο, και ξέρεις τι είναι φυσιολογικό για το παιδί σου και πότε κάτι είναι ασυνήθιστο.

Η αναγνώριση αυτής της διαφοράς μπορεί να είναι σωτήρια!

Πότε πρέπει να ανησυχήσεις αν βήχει το παιδί;

Το σημαντικό εδώ είναι να καταλάβεις το εξής: ο βήχας, με τον οποίον ασχολιόμαστε με μεγάλη λεπτομέρεια στο «Ο Θεράπων Γονέας», είναι μια αμυντική λειτουργία ενάντια σε έναν ιό ή ένα βακτήριο, και όχι το αληθινό πρόβλημα του παιδιού.

Μπορεί ένα παιδί να έχει τρελό βήχα αλλά να είναι απλά ένας ερεθισμός στο λαιμό - και ουσιαστικά να είναι σχεδόν υγιές. Μπορεί, από την άλλη, να έχει τόσο βαριά ασθματική κρίση που να βήχει ελάχιστα, γιατί δεν παίρνει κυριολεκτικά (!) ανάσα - για να βήχει κάποιος πρέπει κατ’ αρχήν να μπορεί να αναπνέει αρκετά καλά.

Όταν λοιπόν σκεφτόμαστε την επικινδυνότητα ή όχι ενός βήχα, ποτέ δεν εστιάζουμε στο βήχα αυτόν καθ’ αυτόν.

Παρατηρούμε ΚΥΡΙΩΣ την αναπνοή του παιδιού, και ανησυχούμε όταν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα στην αναπνευστική λειτουργία:

Το παιδί μας έχει δύσπνοια, δεν ολοκληρώνει τις φράσεις του ή ακούς παράξενους ήχους στην αναπνοή του (σφυρίγματα, «γατάκια»).
Αν έχεις την αίσθηση πως πρέπει να προσπαθεί για να αναπνέει, αυτό ανήκει στα δυσάρεστα σημάδια και υπάρχει πιθανότητα πιο σοβαρής παθολογίας. Η αναπνευστική προσπάθεια φαίνεται και στην έκφραση του προσώπου σαν δυσφορία, στενοχώρια ή άγχος.
Βλέπεις πως δεν τα καταφέρνει να αναπνέει καλά ξαπλωμένο, και ανακάθεται ή πρέπει να είναι σε όρθια θέση στην αγκαλιά σου για να αναπνέει.
Παρουσιάζει εισολκές («βαθουλώματα», όταν δηλαδή τραβιέται έντονα προς τα μέσα το στέρνο και το δέρμα ανάμεσα στα πλευρά ή κάτω από το θώρακα), ανοιγοκλείνει ορατά τα ρουθούνια, μπαινοβγαίνει ασυνήθιστα έντονα η κοιλιά με την εισπνοή και εκπνοή του.
Αν φαίνεται αλλαγμένο (γκρι ή γαλαζωπό) το χρώμα του προσώπου ή των χειλιών του
Αν έχει τόσο τρομερό βήχα που να μην μπορεί να κοιμηθεί, έστω με διαλείμματα (εδώ συχνά δεν υπάρχει απίστευτη παθολογία, αλλά οδηγείται σε εξάντληση το παίδι - και οι γονείς δηλαδή - από έλλειψη ύπνου)
Ανησυχούμε επίσης αν το παιδί μας βήχει για πολλές μέρες και δεν δείχνει να βελτιώνεται ή να «λύνεται» ο βήχας, δηλαδή να γίνεται πιο χαλαρός και λιγότερο ενοχλητικός (συχνά χρειάζεται ένας έλεγχος, κυρίως για να ξέρεις πως δεν υπάρχει κάτι το σοβαρό)
Αν έχει παράλληλα υψηλό πυρετό και πόνο στο στήθος ή στο πάνω μέρος της κοιλιάς (πιθανό σημάδι πνευμονίας).