Τι ακριβώς παθαίνουν τα παιδιά από τα πολλά φάρμακα;
Σε αυτό το άρθρο θέλω να αναλύσω γιατί εξηγώ στους γονείς στο ιατρείο, κάποιες φορές με νύχια και με δόντια, για ποιο λόγο πρέπει να αποφεύγουμε τη φαρμακοθεραπεία (και ιδιαίτερα την χρόνια φαμακοθεραπεία και το οποιοδήποτε περιττό φάρμακο!) στα παιδιά.
Πολλές φορές οι γονείς με ρωτούν “Μα γιατρέ, δεν είναι πιο εύλογο να δώσουμε απλά την αντιβίωση ή τις σταγόνες κορτιζόνης; Στο κάτω κάτω ζούμε στο 2020. Θέλω να γίνει γρήγορα καλά το παιδί χωρίς να ταλαιπωρείται ούτε αυτό, ούτε και εγώ.”
Η σκέψη αυτή είναι απόλυτα κατανοητή.
Κι εγώ είμαι μητέρα κι έχω ζήσει αυτά τα… ατελείωτα ξενύχτια. 😖 (ξέρετε, αυτά που θέλεις να κοπανήσεις το κεφάλι σου στον τοίχο, αυτά τα ξενύχτια). Ο παραπάνω συλλογισμός, όμως, δυστυχώς δεν είναι πλήρης.
Αν το βασικό ζητούμενο είναι «να γίνει το παιδί γρήγορα καλά, γιατί σε δυο μέρες έχουμε π.χ. τη βάφτιση του μικρού αδελφού, ένα γεγονός που θα συμβεί μια φορά και δε θα θέλαμε να το χάσει», τότε το σκεπτικό στέκει - και το κάνουμε.
Αν όμως το βασικό ζητούμενό μου είναι το παιδί όσο μεγαλώνει να δυναμώνει και να γίνει αληθινά υγιές, ώστε αργότερα να μην αρρωσταίνει σχεδόν ποτέ, τότε δίνοντάς του φάρμακα είναι σαν να του πριονίζω χέρια και πόδια.
Σου εγγυώμαι πως τα παιδιά που συνεχίζω να βλέπω συχνά στο ιατρείο σε μεγαλύτερες ηλικίες, δηλαδή άνω των 10 ετών, είναι τα παιδιά που δεν έχτισαν ποτέ καλή, ισχυρή υγεία όταν ήταν μικρότερα.
Το πιο εύκολο για ένα γιατρό είναι να γράψει το αντιβιοτικό, να εξηγήσει τις δοσολογίες και… η δουλειά του έχει τελειώσει.
Αν το κάνω αυτό, έχω «ικανοποιήσει» τη μαμά (και πιθανότατα και τη γιαγιά), «ξεμπέρδεψα» και ήδη βλέπω τον επόμενο ασθενή.
Αντίθετα, το να εξηγώ στους γονείς το πώς π.χ. λειτουργεί ο πυρετός, πώς να τον κρίνουν οι ίδιοι, πώς να τον χειριστούν, πόσο μπορούν να περιμένουν, ποια βότανα να δώσουν, ποια τρόφιμα να αποφύγουν και ποια θα βοηθήσουν κτλ. είναι και για εμένα την ίδια μια χρονοβόρα και κουραστική διαδικασία.
Στις περισσότερες περιπτώσεις το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν το αντιμετωπίζω με τους γονείς, που είναι σχετικά νέοι άνθρωποι και συνήθως πιο ενημερωμένοι, αλλά με τη γενιά των παππούδων που έζησαν την «επανάσταση» που έφεραν τα αντιβιοτικά στη ζωή τους.
Εκείνη την εποχή, για παράδειγμα, μια βακτηριακή πνευμονία επέφερε το θάνατο. Στις μέρες μας θεραπεύεται στο σπίτι με ένα σιρόπι και σπάνια θα χρειαστεί νοσηλεία.
Αυτό που δεν έχει αντιληφθεί αυτή η γενιά είναι πως το «θαύμα» των αντιβιοτικών έχει προ πολλού ξεθωριάσει.
Στη συνέχεια θα προσπαθήσω να εξηγήσω τους βασικούς λόγους:
ΒΑΣΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΟΥΜΕ ΤΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ
Δίνοντας αντιβιοτικά, δημιουργώ συχνά *νέα προβλήματα*, όπως π.χ. η μυκητίαση.
Με ένα αντιβιοτικό ευρέως φάσματος - όπως το Augmentin - καταστρέφω πολλά μη-παθογόνα βακτήρια, δίνοντας περιθώριο στους μύκητες να αναπτυχθούν. Στη συνέχεια, λοιπόν, θα πρέπει να δώσω ένα νέο φάρμακο, για να αντιμετωπίσω το πρόβλημα που δημιούργησα εγώ κ.ο.κ.: δηλαδή το αντιμυκητιασικό φάρμακο με τη σειρά του θα σκοτώσει και τους φυσιολογικά παρόντες μύκητες που κανονικά δεν δημιουργούν προβλήματα.
Δίνοντας συχνά αντιβιοτικά, μαθαίνουμε τα βακτήρια να γίνονται πιο ανθεκτικά μέσω της φυσικής επιλογής.
Πολύ βασικό πρόβλημα. Είμαι σίγουρη ότι το έχεις ξανακούσει, αλλά δεν έχεις καταλάβει γιατί ΑΦΟΡΑ εσένα. Το αντιβιοτικό σκοτώνει τα βακτήρια που βρίσκονται στο φάσμα του, αυτή είναι η δουλειά του. Σκοτώνοντας ένα πληθυσμό βακτηρίων, μια μικρή ομάδα τελικά θα επιβιώσει - η πιο δυνατή, και πλέον θα πολλαπλασιαστεί εκείνη.
Με μια απλή αναζήτηση στο ίντερνετ μπορείς να δεις ότι η επιστήμη έχει φτάσει στα όριά της και ότι ήδη υπάρχουν βακτήρια που δεν μπορούν να καταπολεμηθούν (τα λεγόμενα πολυανθεκτικά βακτήρια).
Κι εδώ θέλω να σου επιστήσω την προσοχή και να σκεφτείς ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ...
Οταν ένας ασθενής έχει αυτό το βακτήριο, εμείς σαν γιατροί λέμε στο γονιό “Κοιτάξτε. Το παιδί σας έχει αυτό το βακτήριο. Δεν διαθέτουμε φάρμακο για να το βοηθήσουμε, θα κάνουμε μόνο υποστηρικτικές θεραπείες. Θα το απομονώσουμε γιατί δεν θέλουμε να κολλήσει και τους άλλους ασθενείς, από εδώ και πέρα θα μπαίνουμε μόνο με μάσκες στο δωμάτιο, σας συστήνουμε να κάνετε το ίδιο... απομονώστε το από τα αδέλφια του... το παιδί κινδυνεύει από αυτό το βακτήριο που του έκανε τη μόλυνση αλλά είναι επικίνδυνο και για τους άλλους και δεν έχουμε φάρμακα για αυτό. Θα ελπίσουμε να τα καταφέρει κάπως μόνο του...”
Δε θέλω ΠΟΤΕ να βρεθώ εγώ ή κάποιος από τους γονείς που διδάσκω ή των οποίων τα παιδιά φροντίζω σε αυτή τη θέση.
Στην ουσία δε θέλω κανείς να βρεθεί σε αυτή τη θέση.
Υπάρχουν καλά νοσοκομεία, τα οποία για να δεχθούν εξωτερικούς ασθενείς κοιτούν πρώτα κατά πόσον έχουν τέτοια βακτήρια. Θυμάμαι χαρακτηριστική περίπτωση παιδιού με σοβαρό αιματολογικό πρόβλημα που ήθελαν οι γονείς του από τη Βουλγαρία να το φέρουν στη Ζυρίχη, στο Kinderspital.
Οι άνθρωποι είχαν μεν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν για τη νοσηλεία του μεταξύ 400.000-500.000 ελβ. φράγκα (κάτι παρόμοιο σε ευρώ) αλλά το νοσοκομείο τους αρνήθηκε γιατί αποφάσισε υπέρ των ήδη υπαρχόντων ασθενών, μη θέλοντας να αναλάβει το ρίσκο να εισάγει το βακτήριο στο χώρο. ΘΕΛΩ ΝΑ ΤΟ ΣΚΕΦΤΕΙΣ ΚΑΛΑ. Είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό πρόβλημα που συμβαίνει σε αληθινούς ανθρώπους, όχι μόνο στις εφημερίδες.
Τα περιττά αντιβιοτικά κάνουν ζημιά στο μικροβίωμα του σώματος
Λένε πως στο «μικροβίωμα του εντέρου» κάθεται ένα 60-70% του ανοσοποιητικού μας.
Αυτό δεν είναι ακριβώς σωστό. Στην ουσία το μικροβίωμα είναι σε όλο τον εντερικό σωλήνα από το στόμα μέχρι τον πρωκτό και επίσης το έχουμε σε όλους τους βλεννογόνους ,στη μύτη, στο στόμα, στα αυτιά, στα γεννητικά όργανα, στο δέρμα, παντού.
Πρόκειται για τον φυσικό μικροβιακό πλούτο που κουβαλάμε.
Αυτά τα βακτήρια φροντίζουν να διατηρούν μια ευαίσθητη ισορροπία και δεν επιτρέπουν ούτε σε εξωτερικά, ούτε σε εσωτερικά παθογόνα βακτήρια να υπεραναπτυχθούν και να δημιουργήσουν προβλήματα.
Δίνοντας ένα αντιβιοτικό καταστρέφουμε αυτό το ευαίσθητο οικοσύστημα. Στην ουσία είναι σα να έχει γίνει ένας πυρηνικός πόλεμος. Μετά, δεν υπάρχει κανείς να κρατήσει την ισορροπία και να διατηρήσει την άμυνα.
Συνήθως γονείς των οποίων τα παιδιά έχουν πάρει πολλά φάρμακα παραπονιούνται γι' αυτόν ακριβώς το λόγο: ότι με το παραμικρό, το παιδί τους κολλάει ό,τι κυκλοφορεί.
“Μα πως γίνεται αυτό, αναρωτιούνται. Πέντε άλλα παιδάκια ήταν μαζί, το μόνο που έχουν είναι μια μύξα, το δικό μου γιατί είναι στο σπίτι μια εβδομάδα άρρωστο;”
Θέλω να το σκεφτείς: δίνοντας συχνά αντιβιοτικά, δεν επιτρέπουμε στο ανοσοποιητικό μας, μεγάλο μέρος του οποίου είναι το μικροβίωμα, να αναπτυχθεί και να γίνει πιο δυνατό. Αυτός είναι ένας πλούτος που μετά μας προστατεύει. Καταστρέφοντάς τον, είναι μετά το παιδί επιρρεπές σε κάθε ασθένεια.
Και όμως…
Αυτό που ακούω δυστυχώς αρκετά συχνά είναι ότι το αντιβιοτικό δίνεται ουσιαστικά από έλλειψη υπομονής την 4η ή 5η μέρα της ασθένειας, διότι π.χ. το παιδί ακόμα ανεβάζει πυρετό.
Ενώ είναι ήδη καλύτερα και παρ' ότι τα πυρετικά κύματα δεν είναι ούτε τόσο υψηλά ούτε τόσο συχνά, π.χ. φτάνει 38,4°C αντί το 40°C που έφτανε στην αρχή, δεν του δίνουμε λίγο παραπάνω περιθώριο για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά και να ξεφορτωθεί μόνο του την ασθένεια.
Είναι περίπου σαν να δίνουμε στο παιδί αμέσως το γλυκό επειδή το απαιτεί και τσιρίζει. Δεν είμαι σίγουρη αν αυτή η παρομοίωση είναι τόσο καλή, πάντως προσωρινά θα “λύσουμε” το πρόβλημα, το παιδί θα είναι ευχαριστημένο όσο τρώει, αλλά στην ουσία μακροπρόθεσμα έχουμε κάνει ζημιά.
Όπως συμβαίνει στην ανατροφή των παιδιών μας, κάπως έτσι συμβαίνει και με την υγεία: η υπομονή και η επιμονή στην αρχή είναι μια επένδυση που μετά αποφέρει τα μέγιστα για πάρα πολλά χρόνια ακόμα.
Και εμείς που μεγαλώσαμε με φάρμακα, τι πάθαμε δηλαδή;
Επίσης πολύ συχνά ακούω το επιχείρημα "Ελάτε γιατρέ, τόσα αντιβιοτικά έχει πάρει το παιδί, δεν έχει πάθει τίποτα μέχρι τώρα".
Αυτό όμως, στην πραγματικότητα, ΔΕΝ το ξέρουμε. Ακόμα και το απλό Depon περιέχει παρακεταμόλη, μια ηπατοτοξική ουσία και κάθε φορά που τη δίνουμε κάνει μια μικρή ζημιά στο συκώτι. Προσοχή: Προς Θεού, ΔΕ λέω να μη δίνεις Depon. Λέω απλά να μη δίνεις χωρίς λόγο.
Υπολογίζω πως σε εφτά στις δέκα περιπτώσεις που βλέπω, θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί το αντιπυρετικό χρησιμοποιώντας πιο απλούς, φυσικούς και ανώδυνους για τον οργανισμό τρόπους, ώστε να αντιμετωπιστεί ο πόνος, ο πυρετός και η γκρίνια του παιδιού.
Κλείνοντας, τονίζω το εξής πολύ σημαντικό: ΔΕΝ συστήνω να μην δίνονται ποτέ αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά μπορούν να είναι σωτήρια ακόμη και σε πολύ σημαντικές λοιμώξεις, και πρέπει να δίνονται με προσοχή και με φειδώ, έχοντας εξαντλήσει τις άλλες δυνατότητες που έχουμε για την αντιμετώπιση του εκάστοτε προβλήματος.
ΔΕΝ δίνουμε αντιβιοτικά «στο άσχετο», χωρίς εξετάσεις ή πειστικά στοιχεία (π.χ. εξετάσεις αίματος, ακτινογραφία) που καθιστούν απαραίτητη τη χρήση τους.
Το κύριο πρόβλημα που παρατηρείται στις τελευταίες δεκαετίες είναι η κατάχρηση (και η αχρήστευση) προηγουμένως χρήσιμων αντιβιοτικών.
ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ της ΚΟΡΤΙΖΟΝΗΣ
Και έρχομαι στην αγαπημένη μας κορτιζόνη 😁...
Η κορτιζόνη είναι μια συνθετική μορφή της κορτιζόλης, η οποία είναι μια φυσική ορμόνη που παράγει το σώμα μας σε περιπτώσεις ασθενειών και έχει, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία της ανοσοκαταστολής.
Η κορτιζόνη είναι ένα πάρα πολύ ισχυρό ανοσοκατασταλτικό, δηλαδή «ησυχάζει» ή «ρίχνει» πολύ αποτελεσματικά το ανοσοποιητικό μας. Αυτή η λειτουργία της μπορεί να είναι σωτήρια π.χ. σε περιπτώσεις σοβαρής φλεγμονής ή σοβαρής αλλεργίας.
Πιθανότατα σου είναι ήδη γνωστό πως η μακροχρόνια χρήση κορτιζόνης δημιουργεί προβλήματα με το ζάχαρο, την πίεση, τα αγγεία, το δέρμα, οστεοπόρωση κλπ. Δεν θέλω να σταθώ σε αυτά γιατί ευτυχώς είναι πολύ λίγα τα παιδιά που θα χρειαστεί να πάρουν μακροπρόθεσμα κορτιζόνη ώστε να δημιουργηθούν προβλήματα σαν την υπέρταση.
Θέλω να έρθω σε πιο «απλά» (αλλά πολύ σημαντικά στην παιδική ηλικία) θέματα, όπως:
«Τι γίνεται όταν δίνω κορτιζόνη σε παιδιά σε περίοδο ιώσεων;»
Το πιο κλασικό παράδειγμα είναι αυτό της λαρυγγίτιδας, συχνό θέμα στα μικρά παιδιά. Σαν μαμά, έχω μάθει μετά από 2-3 επισκέψεις στον παιδίατρο ότι σε αυτή την περίπτωση δίνω σταγόνες Soldesanil, σωστά; Πράγματι: οι σταγόνες Soldesanil “δουλεύουν” πάρα πολύ καλά, σε δυο μέρες το πολύ ο βήχας έχει φύγει.
Εδώ ξεκινά όμως το πρόβλημα. Η κορτιζόνη δρα ακόμα για αρκετές μέρες.
Και ενώ το παιδί είναι σε ανοσοκαταστολή, το τονίζω αυτό γιατί έχει πολύ μεγάλη σημασία, με το ανοσοποιητικό φιμωμένο/δεμένο χειροπόδαρα, το στέλνω πίσω στον παιδικό σταθμό όπου τα μισά παιδάκια έχουν βήχα και μύξες.
Μετά, αναρωτιέμαι γιατί έπειτα από τρεις μέρες θα μου έρθει με την επόμενη ασθένεια, ενώ στην ουσία το έχω προκαλέσει εγώ αυτό: έστειλα ένα παιδί σε ήπια ανοσοκαταστολή σε ένα περιβάλλον με πολλές ιώσεις.
19 στα 20 περιστατικά λαρυγγίτιδας που βλέπω θα μπορούσαν να έχουν αποφύγει τις σταγόνες κορτιζόνης. Ξανά: ΔΕΝ λέω να μην τις δίνουμε ποτέ. Πρέπει απλά να τις δίνουμε εκεί που πράγματι χρειάζεται και να έχουμε υπόψιν ότι για αρκετές μέρες μετά το παιδί θα είναι σε ακόμα πιο εξασθενημένη κατάσταση σε σχέση με το σύνηθες.
Θέλω να αναφερθώ και στην περίπτωση της τοπικής κορτιζόνης, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της εισπνεόμενης κορτιζόνης τύπου Flixotide.
Όταν ήμουν ακόμη φοιτήτρια στην Ιατρική, διδάχθηκα πως η τοπική κορτιζόνη δεν έχει γενικότερες επιπτώσεις στο σώμα. Πλέον είναι ευρέως γνωστό ότι αυτό δεν ισχύει, δεδομένο που έχουν δεχθεί και οι εταιρίες που τότε έλεγαν πως τα εισπνεόμενα κορτιζονούχα φάρμακα δεν έχουν ούτε συστημική δράση, ούτε χρόνιες παρενέργειες.
Πρέπει να αναλογιζόμαστε πάντα αν πράγματι είναι απαραίτητη η χρήση ακόμα και της εισπνεόμενης κορτιζόνης. Εκτός από την τοπική ανοσοκαταστολή και τις μυκητιάσεις που βλέπουμε συχνά, η μακροχρόνια χρήση εισπνεόμενης κορτιζόνης οδηγεί και σε αρνητική επιρροή στην ανάπτυξή των παιδιών καθ' ύψος. Με μακροχρόνια χρήση ένα παιδί μπορεί να χάσει 1-5 εκατοστά από το τελικό του ύψος. Σαφώς το ύψος δεν είναι ό,τι πιο σημαντικό στη ζωή, και ξανά:
ΔΕΝ λέω να μην χορηγείται εισπνεόμενη κορτιζόνη π.χ. σε μια οξεία βρογχίτιδα ή σε ένα σημαντικό περιστατικό άσθματος και το παιδί κινδυνεύει, προς Θεού!
Αλλά πόσα παιδιά γνωρίζεις, που τους χορηγούνται εισπνεόμενα απλά επειδή …βήχουν; Υπάρχει δυστυχώς πολύ μεγάλη κατάχρηση.
Tamiflu και άλλα αντιιικά φάρμακα
Θα συνεχίσω με τα αντιιικά φάρμακα, με κλασικό παράδειγμα το Tamiflu, που δίδονται σε περιόδους που οργιάζουν οι ιοί Η1Ν1, Η2Ν3 κλπ, διότι στην Ελλάδα δίνεται σχεδόν σαν καραμέλα ακόμα και σε παιδιά μικρής ηλικίας, κάτι που μου έχει κάνει τρομερή εντύπωση.
Επειδή αμφιβάλλω πως είναι ευρέως γνωστό, υπάρχουν χώρες με μεγάλο πλούτο, όπως η Ιαπωνία, που έχουν απαγορεύσει παντελώς τη χρήση του, διότι είδαν εκεί φοβερές νευρολογικές και ψυχιατρικές παρενέργειες, μέχρι και αυτοκτονίες. Περισσότερα μπορείς να διαβάσεις ΕΔΩ. Σε πολλές χώρες όπως στις ΗΠΑ, υπάρχει μεγάλο black box πάνω στο κουτί.
Εδώ στο παιδιατρείο στην Ελβετία δεν έχουμε δώσει ΠΟΤΕ Tamiflu, δίνεται μόνο σε νοσοκομειακές συνθήκες.
Με όλο αυτό δε θέλω ούτε να σε τρομοκρατήσω ούτε να πω ότι τα φάρμακα είναι «κακό πράγμα».
ΔΕΝ είμαι κατά των φαρμάκων.
Χαίρομαι πολύ που υπάρχουν και αναγνωρίζω 100% πως η σωστή χρήση τους μπορεί και σώζει ζωές και καταστάσεις.
Είμαι όμως πάρα πολύ κατά της κατάχρησής τους, διότι μετά αντιμετωπίζουμε πολλά ανώφελα προβλήματα, τα οποία επιφέρουν όλες αυτές οι συνθετικές ουσίες στο σώμα μας. Όταν είναι απαραίτητο το φάρμακο, φυσικά θα το δώσουμε με χαρά και με αποτέλεσμα, γιατί δεν θα το έχει πάρει άλλες 17 φορές στο παρελθόν το παιδί.
Τι συστήνω λοιπόν;
Την επόμενη φορά που κάποιος σου πει “Δώσε μωρέ αυτό το φάρμακο στο παιδί, τί το αφήνεις έτσι, δες το πως είναι”, θέλω να μην παρασυρθείς από όλο αυτό. Γύρισε εδώ, διάβασε από την αρχή. Αν το φάρμακο το έχεις ήδη στο σπίτι, διάβασε το συνοδευτικό χαρτί με τις παρενέργειες. Θέλω να πειστείς ότι το φάρμακο είναι η μοναδική εναλλακτική πριν τελικά το δώσεις.
Ενημερώσου για τις φυσικές εναλλακτικές. Μπορείς να διαβάσεις βιβλία, να παρακολουθήσεις μαθήματα, να μιλήσεις με το γιατρό σου.
Ρώτα ξεκάθαρα: “Γιατρέ, τι άλλο μπορούμε να κάνουμε, ξέρουμε ότι στο παρελθόν έχουμε δώσει πολλά φάρμακα στο παιδί, τι θα γίνει αν δώσουμε άλλες 1-2 μέρες περιθώριο; Τι άλλο μπορώ να κάνω για τον βήχα εγώ για να μην δώσω στο τέλος το αντιβιοτικό ή την κορτιζόνη;”
Πολλοί παιδίατροι λένε οι ίδιοι πως συνταγογραφούν φάρμακα επειδή νιώθουν υπό πίεση από τους γονείς ή τους παππούδες, που δεν έχουν την υπομονή ή την ψυχραιμία να φροντίσουν μια γρίπη όπως πρέπει. Οι ίδιοι δίνουν στα παιδιά τους σαφώς λιγότερα φάρμακα.
Εξηγώντας πως δεν ανήκεις σε αυτήν την κατηγορία γονέων, θα καταστεί δυνατόν να επικοινωνείς με τον παιδίατρό σου σε καλύτερη βάση. Αυτό θα δώσει περιθώριο στο παιδί σου κι έτσι θα δεις μακροπρόθεσμα ότι θα μειωθεί η κατανάλωση των φαρμάκων.
Μπορείς να πιάσεις το βιβλιάριο του παιδιού μαζί με τον/την σύντροφό σου και να κάνετε μαζί μια ανασκόπηση. Μετρήστε λίγο σε τι διαστήματα και με τι συχνότητα έχετε δώσει αντιβίωση και προσπαθήστε να θυμηθείτε αν το παιδί σας ήταν κάθε φορά πράγματι τόσο άρρωστο που τα χρειάστηκε όλα αυτά τα φάρμακα.
Αυτά δεν τα λέω για να σε στεναχωρήσω , αλλά για να επιστήσω την προσοχή σου στο τι κάνεις. Θεώρησε πως όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν, το παρελθόν δεν αλλάζει - μόνο το μέλλον.
Όλοι αυτοί που σου λένε «δώσε αυτό» και «δώσε εκείνο» δεν είναι οι πραγματικά υπεύθυνοι για το παιδί σου, όσο καλές προθέσεις κι αν έχουν. Δεν θα κάτσουν μετά από πέντε χρόνια να αναλογιστούν αν πράγματι έπρεπε να πάρει το παιδί όλα τα φάρμακα που πήρε.
Ο λόγος που διαβάζεις αυτό το άρθρο είναι για να καταλάβεις ότι πρέπει να βρίσκεις εναλλακτικούς τρόπους να βοηθάς το παιδί σου, είτε σε βοηθούν οι γύρω σου και ο γιατρός σου είτε όχι και ν' αναλαμβάνεις μεγαλύτερο και πιο ενεργητικό ρόλο στη διαχείριση και στην αξιολόγηση της υγείας του.
Όλοι, εντός και εκτός ιατρείου, γνωρίζουν πως δίνω τεράστια βαρύτητα σε αυτό.
Πιστεύω ακράδαντα πως είναι ο δικός σου ο ρόλος σαν μητέρα/πατέρας να αναλαμβάνεις την καθοδήγηση της υγείας του παιδιού σου, που έχει τόσο κεντρική σημασία για το μέλλον του!
Με ζεστές ευχές για καλή επιτυχία!
Σουζάννα 🌷
